Mỗi quốc gia, vùng miền, dân tộc, và tín ngưỡng khác nhau có cách tổ chức Đám Hiếu riêng. Vậy Đám Hiếu là gì và như thế nào để tổ chức một buổi Đám Hiếu phù hợp? Trong bài viết dưới đây, sẽ cung cấp thông tin về ý nghĩa và các vấn đề cần lưu ý khi tổ chức Đám Hiếu.
Nội dung bài viết
Định nghĩa của Đám Hiếu là gì?
Ở Việt Nam, Đám Hiếu được gọi bằng nhiều tên khác nhau như Đám Tang, Đám Ma hoặc Tang Lễ. Đây là một nghi thức tang lễ truyền thống được lưu truyền từ rất lâu đến ngày nay. Người xưa thường nói “Đào sâu chôn chặt” để diễn tả việc người chết sẽ được an nghỉ vĩnh viễn trong cát bụi. Hình thức tang lễ truyền thống đó là Địa Táng hoặc An Táng. Ngày nay, Hỏa Táng cũng trở thành một hình thức phổ biến hơn ở Việt Nam vì nó tiết kiệm chi phí và thuận tiện cho việc thăm viếng và cúng kính sau này.
Đám hiếu ở miền Bắc
Khác với tư duy thoáng về thế giới bên kia và coi cái chết nhẹ nhàng như lông hồng của người miền Nam, người miền Bắc luôn tập trung vào sự tiếc nuối và thương tiếc. Với họ, cái chết là sự kết thúc của mọi thứ, vì vậy đám tang thường mang nét buồn đau rõ rệt hơn. Mặc dù đã có nhiều cải tiến so với quá khứ, nhưng vẫn tồn tại những nghi lễ và tập quán không thể bỏ qua trong phong tục đám tang miền Bắc.
Đám hiếu ở miền Nam
Phong tục đám tang ở miền Nam có nhiều điểm khác biệt so với miền Bắc. Trong đám tang ở miền Nam, không khí lễ tang thường được tạo ra bằng nhiều hình thức khác nhau, bao gồm cả việc thuê dịch vụ ảo thuật, xiếc thú hay tổ chức các trò chơi giải trí như cờ bạc, xóc đĩa vào ban đêm. Ngoài ra, tiếng nhạc đám tang ở miền Nam thường là nhạc kèn Tây hoặc những bản nhạc trữ tình. Mục đích của những hoạt động này là để tạo không khí vui vẻ, đỡ căng thẳng và buồn bã cho người thân của người chết.
Đám hiếu ở quê
Việc tổ chức đám hiếu ở các vùng quê hiện nay đã có nhiều thay đổi tích cực và sự văn minh. Trong mùa dịch covid-19, nhiều người đã mất và việc tổ chức đám tang trở nên khó khăn hơn khi không có nhiều người thân có thể đến chia sẻ nỗi đau cùng gia đình. Vì vậy, các tổ chức đám hiếu đã bớt đi hình thức và thay thế bằng những tình cảm chân thành từ nhiều phía. Hơn nữa, việc kéo dài đám hiếu cũng đã được hạn chế vì không khí tang lễ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý và năng suất lao động của mọi người.
>>Tham khảo:
Các thủ tục cơ bản khi tổ chức đám hiếu là gì
Mặc dù mỗi vùng miền, dân tộc, tín ngưỡng có quy trình khác nhau, nhưng quy trình tổ chức lễ tang cơ bản thường được chia thành 3 giai đoạn như sau:
Giai đoạn vừa lâm chung
Giai đoạn này bắt đầu từ lúc người thân trút hơi thở cuối cùng. Gia đình cần kìm nén nỗi đau và phải có người đại diện phụ trách các công việc hậu sự cho người thân vừa qua đời. Trong thời gian này, gia đình cần thực hiện các công việc sau:
- Ghi chép chính xác thời gian mất của người mất
- Vệ sinh, thay đồ mới cho người mất
- Liên hệ với dịch vụ mai táng
- Chuẩn bị bàn thờ tạm cho người mất bao gồm: 1 chén cơm đầy (2 chén cơm úp lại), 1 đôi đũa tre, 1 quả trứng luộc để giữa chén cơm, 1 cặp đèn cầy ly lớn, 1 lư hương (đốt nhang hay không tùy theo phong tục), 1 nải chuối xanh giằng bụng, 4 cây đèn cầy để đốt ở 4 góc nơi người mất nằm.
Giai đoạn tổ chức đám tang
Giai Đoạn Tổ Chức Tang Lễ bao gồm các nghi thức chính do người Hộ Tang và Dịch Vụ Mai Táng thực hiện. Các nghi thức bao gồm:
- Khâm liệm
- Nhập quan
- Thành phục (Phát tang)
- Cúng cơm hàng ngày (3 bữa sáng – trưa – chiều)
- Lễ Truy Điệu hoặc Đọc Lời Cảm Tạ
- Bái quan,
- Cúng cáo đạo lộ
- Di quan
- Động quan.
Thời gian lễ tang sẽ phụ thuộc vào tuổi và thời gian mất của người mất để xem ngày giờ tốt, thường từ 3 đến 5 ngày. Gia đình cần nghe sự hướng dẫn của người Hộ Tang và Dịch Vụ Mai Táng để thực hiện các nghi thức quan trọng và sắp xếp người trả lễ khách viếng tang và đón tiếp khách viếng tang.
Giai đoạn sau lễ tang
Sau khi An Táng hoặc Hỏa Táng đã được thực hiện và Tang Lễ đã kết thúc, người Hộ Tang và gia đình sẽ dẫn Hương Linh về nhà để tiến hành lễ An Sàng.
Đầu tiên, gia đình sẽ lập bàn thờ để cúng Hương Linh tại nhà, và bàn thờ này sẽ được lập riêng và cúng riêng từ 1 năm đến 3 năm trước khi thỉnh lên bàn thờ Tổ Tiên.
Ngoài ra, sau Lễ Tang, sẽ có những Lễ Cúng khác như cúng 3 ngày (mở cửa mả) nếu là an táng, cúng Thất (cúng Tuần), cúng 21 ngày, cúng 49 ngày, cúng 100 ngày, và Giỗ Đầu.
Những điều cần lưu ý trong đám hiếu là gì
Một số điều cần lưu ý khi tổ chức tang lễ để tránh những sự cố ngoài ý muốn bao gồm:
- Khi người thân bệnh tật, tránh để người mất ở một mình.
- Tránh để người mất ở trần lâu quá.
- Không để nước mắt rơi vào thi thể người mất.
- Không để chó mèo đến gần thi thể trước khi Khâm liệm – Nhập quan.
Sau tang lễ, cũng cần chú ý những việc không nên làm như:
- Tránh ăn uống quá no trong thời gian chịu tang.
- Không đi thăm viếng bạn bè, họ hàng và tránh tham gia tiệc tùng.
- Trong thời gian chịu tang không nên tổ chức các hoạt động hỷ, đính hôn, cưới hỏi hay tân gia.
Trên đây là toàn bộ những thông tin liên quan về đám hiếu và những điều mà các bạn cần lưu ý trong đám hiếu. Hy vọng qua bài viết này, các bạn đã biết đám hiếu là gì, đồng thời có thêm những thông tin, và hiểu biết cần thiết.
Tham khảo: