Các lễ nghi từ khởi tang đến an táng được coi là giai đoạn quan trọng nhất trong các nghi thức tang lễ. Chúng chiếm phần lớn nội dung của chương trình và đóng vai trò quan trọng trong các thủ tục tâm linh để đưa người quá cố về với cõi an lạc. Lễ hạ huyệt là một trong những lễ nghi trọng đại trong quá trình này. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu về lễ hạ huyệt và cung cấp cho quý vị những thông tin cần thiết về thủ tục này.
Nội dung bài viết
Hạ huyệt là gì?
Hạ huyệt là một phần của nghi thức mai táng trong đám tang. Nó được thực hiện khi linh cữu của người đã qua đời được đưa đến khu vực mai táng để chuẩn bị cho việc chôn cất. Hạ huyệt là giai đoạn cuối cùng của đám tang, trước khi thân xác của người đã khuất được đưa xuống lòng đất (được chuẩn bị trước) để nghỉ ngơi vĩnh viễn. Các giai đoạn trong đám tang bao gồm khởi tang, lễ tang, di quan và hạ huyệt.
Chọn đất làm huyệt mộ
Trong quá khứ, việc chọn đất để mai táng được coi là rất quan trọng bởi ông cha ta tin rằng việc này sẽ ảnh hưởng tới sự phát triển và hưng thịnh của dòng họ và con cháu về sau. Những ngôi huyệt tốt được chọn rất cẩn thận, thường bởi các gia đình giàu có tìm thầy phong thủy để tìm đất và xây sẵn mộ trước khi qua đời để tránh việc con cháu phải tìm kiếm một ngôi đất hợp lý.
Một ngôi huyệt tốt được gọi là “huyệt trường” và phải có các yếu tố như “tiền án”, “hậu án”, “tả long”, “hữu hổ”, đại diện cho các án huyệt, ao nước, tay long và tay hổ. Ngoài ra, ngôi huyệt còn phải có “minh đường thủy tụ” trước, “long mạch thu thúc” phía sau, “bàng sa triều củng” phía ngoài và “tụ khí tàng phong” ở cốt để đảm bảo rằng nó sẽ mang lại may mắn cho gia tộc. Tuy nhiên, với việc quy định về đất đai ngày nay đã được chặt chẽ, không thể tự do lựa chọn ngôi đất để mai táng như trước đây. Do đó, vấn đề phong thủy đã không còn được coi là quan trọng như trước đây.
Thường thì người ta không chú ý đến việc lựa chọn ngôi huyệt cho tang lễ hung táng, vì theo quan niệm, huyệt này chỉ là tạm thời. Ngược lại, ngôi huyệt cải táng là ngôi nhà vĩnh viễn của người đã mất, và vì vậy thường được đánh giá cao hơn.
Lễ hạ huyệt
Trước khi thực hiện lễ hạ huyệt, phải cử hành lễ cúng “Thổ thần” để xin phép được an táng người đã khuất tại địa điểm đó. Lễ cúng này bao gồm trầu, rượu, vàng, hương và đĩa xôi, thủ lợn hoặc chân giò, gà… được sắp đặt trên một bàn thờ theo chiều thuận lợi. Một người đại diện cho tang chủ tiến hành lễ cúng. Nếu là nhà nghèo thì sẽ chuẩn bị cơi trầu, bầu rượu trong một chiếc khay đặt trên nấm đất gần đó, đèn nhang khấn vái nhưng không thực hiện lễ tế.
Sau khi đã cúng Thổ thần, thì mới tiến hành hạ huyệt. Huyệt sẽ được đào theo hướng được chỉ định bởi thầy địa lý để đảm bảo âm dương cân bằng. Linh cữu chỉ được đặt xuống huyệt vào giờ hoàng đạo đúng theo đúng quy định để tiến hành lễ hạ huyệt.
Trên linh cữu được trải lá cờ minh tinh. Có những nơi đốt lá cờ này ở phía Bắc, và cũng có những nơi chôn cùng quan tài.
Trong nghi thức hạ huyệt, thường có lễ đọc điếu văn để thể hiện lòng tôn kính và tri ân đối với người quá cố trước khi đất được lấp trên mộ. Thân nhân và bạn bè sẽ cùng nhau tham gia vào việc lấp đất xuống huyệt.
Tại đám tang của người Phật tử, thường có buổi tụng niệm và tăng ni đọc kinh để giúp cho vong linh của người quá cố sớm siêu thoát về cõi Cực lạc. Sau khi huyệt đã được lấp đầy đủ, hoa tươi sẽ được đặt lên mộ và những đồ phúng điếu sẽ được treo lên tường nhà, trên và chung quanh bàn thờ.
Xem thêm:
- Nghi thức tang lễ của người việt hiện nay
- Cát táng là gì? Các hình thức mai táng hiện nay
- Hướng dẫn chuẩn bị tang lễ chi tiết cho người mất tại gia
Văn khấn trước khi hạ huyệt
Kính lạy Bản cảnh hậu thổ thần linh chư vị:
Con cháu của gia tộc chúng tôi, nguyện được kính dâng lễ vật và lễ nghi tôn kính các vị trước khi hạ huyệt cho người thân của chúng tôi. Hôm nay là ngày… tháng… năm…, tại khu đất này, chúng tôi sắp tiến hành hạ huyệt cho tang quyến là… (họ và tên), người đã từ trần ngày… tại địa điểm khác.
Con cháu của gia tộc chúng tôi cảm tạ các vị đã ban cho người thân của chúng tôi một cuộc sống tốt đẹp, một cuộc đời đầy đủ và hạnh phúc. Những năm tháng qua, người thân của chúng tôi đã luôn tuân thủ các nguyên tắc của đạo đức và giữ gìn các giá trị tốt đẹp của gia đình. Chúng tôi cũng cảm tạ các vị đã ban cho chúng tôi sự bảo vệ và hỗ trợ suốt những năm qua.
Nay chúng tôi đến với các vị để kính dâng lễ vật và lễ nghi, và mong muốn được sự ủng hộ và giúp đỡ của các vị khi tiến hành hạ huyệt cho người thân của chúng tôi. Chúng tôi hy vọng rằng người thân của chúng tôi sẽ được an vui và bình yên tại nơi nghỉ ngơi cuối cùng của mình.
Cẩn cáo.
Trên đây là những thông tin về lễ hạ huyệt, cùng với những thông tin liên quan, và văn khấn thần linh chư vị trước khi tiến hành hạ huyệt. Các bạn có thể tham khảo và tìm hiểu thêm các kiến thức về tang lễ truyền thống tại đây.
Xem thêm: